Analiza visoke koncentracije radona u jednoj kući u rudarskom području kompleksa „Trepča“

Abstract

Visoke koncentracije radona zabeležene su u jednoj kući u naselju Rudare u blizini rudarskog kompleksa “Trepča”. Ugljeni kanisteri izlagani po 48 sati u julu, novembru i decembru 2019 pokazali su vrednosti koncentracije radona: 16273±162, 962±17, 144±7 Bq/m3, respektivno. Istovremeno sa ugljenim kanisterima koncentracija radona merena je aktivnom metodom (RAD7 uređajem) u novembru (u ciklusu 11x1h), i vrednosti su opadale od 2764±212 do 1449±104 Bq/m3. Specifične aktivnosti radionuklida 226Ra, 232Th, 40K, 238U i 235U u zemljištu u blizini kuće iznosile su: 65,3±1,5, 116,0±2,2, 890±40, 113±5, 9,0±0,4 Bq/kg, respektivno, i veće su od istih u kamenu koji je korišćen za izgradnju kuće. Vrednost jačine gama doze u blizini unutrašnjih zidova kretala se od 0,33-0,35 μSv/h. Ovi rezultati su korišćeni za procenu geogenog potencijala radona na osnovu određenog granulometrijskog sastava zemljišta. Područje kompleksa “Trepča” u geomorfološkom smislu čine uglavnom stene magmatskog porekla, u geotektonskom i seizmičkom smislu ga odlikuje duboki rased i klasifikovano je kao umereno trusno područje. Stoga, dalje istraživanje treba usmeriti na veći broj objekata u rudarskom području i identifikaciju regiona sa visokim koncentracijama radona koje prevazilaze nacionalni referentni nivo za radon od 300 Bq/m3.